81 lat temu 1 września 1939 r. garstka żołnierzy Wojska Polskiego przez 7 dni broniła „Polskich Termopil”, niewielkiego skrawka ziemi u wrót Gdańska.

„Na pamiątkę Stanisławie Misztal i jej rodzinie ofiaruje siostra D-cy Westerplatte Anna Sucharska-Bugajska. Ciechocinek luty 1993 r.”

Tej treści dedykacja zapisana jest na okładce książki „Lwy z Westerplatte” (Wydawnictwo Morskie Gdańsk 1983 r.) autorstwa Stanisława Górnikiewicza, którą otrzymała moja babcia po kądzieli.

Mała rzecz  a wielka pamiątka i duże zobowiązanie do zachowania w pamięci tego wydarzenia.

Tu w Gdańsku, na mocy postanowień Ligi Narodów z 1924 roku na przekazanym Polsce Półwyspie Westerplatte utworzono bazę przeładunku broni i amunicji. 18 stycznia 1926 roku przybyli tu pierwsi polscy żołnierze. Początkowo było ich 22 (dwóch oficerów, czterech podoficerów i 16 szeregowych). Później obsadę stanowiło 88 żołnierzy a od lata 1939 roku 210. W dniu wybuchu wojny Komendantem składnicy był mjr Henryk Sucharski a dowódcą załogi wartowniczej kpt. Franciszek Dąbrowski.

31 sierpnia o 4.45 faszystowski pancernik „Schleswig-Holstein” cumujący w tzw. Zakręcie Pięciu Gwiazd rozpoczął ostrzał Westerplatte z dział pokładowych kalibru 280 mm, 150 mm i 88 mm. Po 5 minutowym ostrzale pancernik zmienił pozycję i jeszcze dwukrotnie tego dnia ostrzelał składnicę zużywając łącznie  96 pocisków 280 mm, 407 pocisków 150 mm, 366 pocisków 88 mm.

Na przeciwko pancernika obrońcy wystawili jedną 75 mm armatę wz. 1902/26 (zniszczoną po wystrzeleniu 28 pocisków),

– dwa działka ppanc kalibru 37 mm wz. 36

 i cztery 81 mm moździerze Brandt (zniszczone po nalocie 2 września).

Wśród bohaterskich obrońców placówki byli artylerzyści:

Stanisław Bałtowski, kpr. 4 pp Leg., dowódca moździerza

Józef Bieniasz, plut. 3 pp Leg., dowódca 81 mm moździerzy wz. 31

Czesław Filipkowski, kan. 14 dak, amunicyjny 76 mm armaty wz. 1902

Michał Gonsawski, kpr. 2 pp Leg., zastępca dowódcy moździerzy

Eugeniusz Grabowski, kpr. 14 dak, działonowy 76 mm armaty wz. 1902

Władysław Jakubiak, kan. 14 dak, zamkowy 76 mm armaty wz. 1902

Wincenty Kłys, kpr., 14 dak, celowniczy 76 mm armaty wz. 1902

Józef Łopatniuk, plut., dowódca 37mm armat ppanc. wz. 36 Bofors

Józef Spiżarny, kan. 14 dak, ładowniczy 76 mm armaty wz. 1902

Bronisław Wilbik, st. strz. 77 pp, celowniczy 37 mm armaty ppanc. wz. 36

Wojciech Włodarski, kpr. 3 pp Leg., dowódca moździerza

Józef Wojniusz, st. strz. 85 pp, obsługa 37 mm armaty ppanc. wz. 36

Stefan Zimny, kpr. 3 pp Leg., dowódca moździerza

Stanisław Zwierzchowski, kpr. 4 pp Leg., dowódca moździerza

Franciszek Żołnik, kan. 14 dak, celowniczy 76 mm armaty wz. 1902

Wieczna pamięć i chwała bohaterom.

Opracował – Leszek Ciepielski