HISTORIA WOJSK RAKIETOWYCH I ARTYLERII
ŚLĄSKIEGO OKRĘGU WOJSKOWEGO
Rok 1963

Prowadzone inspekcje oddziałów i pododdziałów artyleria wiosną i latem tego roku wykazały dobry poziom wyszkolenia jednostek art. i że związki taktyczne, oddziały i pododdziały zdolne są do wykonania zadań bojowych w krótkim czasie. Do najlepiej wyszkolonych jednostek należały 32 dah i 22 pa.
Bardzo dobrym poziomem wyszkolenia ogniowego wykazała się w tym roku 18 BA. W czasie odbytych ćwiczeń oraz strzelań bojowych w m-cu sierpniu brygada otrzymała oceny celujące. Zajmując tym samym zdecydowanie 1 miejsce wśród jednostek biorących udział w ćwiczeniach i strzelaniach. Na podkreślenie zasługuje fakt iż brygada zadanie bojowe wykonywała po raz pierwszy.
Zgodnie z planem szkolenia bojowego Śl. OW na rok szkolny 1963 w dniach od 18 do 22 sierpnia na OC Wędrzyn został przeprowadzony II Okręgowy Konkurs Art. Strzelecki.

Wwyniku przeprowadzonego Konkursu w poszczególnych. grupach przy-znano następujące miejsca:

a/ w grupie dców dywizjonów:
1 miejsce mjr Józef KOPIJASZ z 31 BAA
2 -„- mjr Jerzy BUCEWICZ z 156 pappanc
3 -„- mjr Czesław KARMIA z 22 pa 4 DZ
b/ w grupie d-ców bat. art. armijnej i dywizyjnej:
1 miejsce por. Jan SALAWA 22 pa 4 DZ
2 -„- por. Zbigniew WŁODARCZYK 31 BAA
3 -„- kpt. Bogdan SOWIŃSKI 32 dah
c/ w grupie dców plut. art. armijnej i dywizyjnej:
1 miejsce ppor. Tadeusz WINNICKI 5 DPanc
2 -„- por. Kazimierz PYTKOWSKI 31 BAA
3 -„- kpt. Tadeusz ZANED 4 DZ
d/ w grupie dców bat. art. ppanc armijnej i dywizyjnej:
1 miejsce kpt. Jan KUBICKI 91 pappanc
2 -„- kpt. Henryk GNITSZAK 4 DZ
3 -„- kpt. Zygmunt GRZYBEK 5 DPanc
e/ W grupie dców plut. art. ppanc arm. pułk i batal.
1 miejsce por. Piotr STANIAK 156 pappanc
2 miejsce por. Tadeusz WINIARCZYK 2 DZ
3 -„- ppor. Andrzej MUSZKIET 5 DPanc
f/ w grupie dców bat. moźdz. i komp. wsparcia:
1 miejsce kpt. Jan PENDZIOŁ 11 DPanc
2 -„- por. Jerzy SUCHAREK 2 DZ
3 -„- kpt. Tadeusz BARAN 5 DPanc
g/ w grupie dców plut. moźdz. pułk. i bat.
1 miejsce por. Jan JACHEĆ 4 DZ
2 -„- por. Ant. TOKARZ 5 DPanc
3 -„- por. KRÓL 11 DPanc

Zdobywcy 1i 2 miejsc zostali nagrrodzeni podarunkami rzeczowymi zarządzeniem Szefa Art. S0W Nr 013 z dnia 2.09.63 r.

W dniach od 9 do 14 września na poligonie toruńskim został przeprowadzony II Centralny Konkurs Artyleryjsko Strzelecki. W wyniku przeprowadzonych eliminacji przedstawiciele Art. Śl. OW zajęli następujące miejsca:

a/ w grupie dców dywizjonów:
3 miejsce mjr KOPIJASZ Józef z 31 BAA
b/ w grupie dców plut. art. ppanc:
2 miejsce por. Tadeusz WINIARCZYK 2 DZ
3 -„- por. Piotr STANIAK z 156 pappanc

tym samym zawodnicy Sl.OW zajęli II miejsce wśród okręgów.

Po dokonanych zmianach i reorganizacji w Sztabie Art. SOW jesienią 1962 roku, skład Sztabu w ciągu roku 1963 był następujący:

Szef Art. SOW płk dypl. Wacław ANTONIUK
Szef Sztabu Art. SOW płk Mieczysław DONHOFFNER
Zca Szefa Art. płk Józef PETRUK
Szefowie Wydziałów: płk Józef HALIŃSKI
ppłk Świętosław SZWEC
p.o. mjr dypl. Jan BIENIEK
st. pomocnicy Szefów Wydziałów:
mjr dypl. Edmund ANDERSZ
kpt. dypl. Wład. BUDKIEWICZ
st. pomocnik mjr Józef SMEREKA
kpt. Zbigniew KAWALEC
mjr dypl. Wiesław SZWEDOWSKI
kpt. Marian DUBAS
mjr Tadeusz KORCZYC
Kanc. tajna: st. ogn. Józef STARZEC
kpr. KABELIS

W ciągu roku ubyli na przeszkolenie płk Józef PETRUK i mjr Tadeusz KOR-CZYC, ppłk Świętosław SZWEC, ppłk BIENIEK
W ramach reorganizacji jednostek W Śląskim OW w jednostkach art. ŚOW miały miejsce następujące zmiany:

• Zarządzeniem Szefa Sztabu SOW nr 01/Org. z dnia 2.1.1963 r. 31 BAA przeformowano na etat 4/252 /skadrowano;
• Zarządzeniem Szefa Sztabu SOW nr 21/Org. z dnia 3.5.1963 r. 11 DZ przeformowano na DPanc w związku z tym 33 pa został przeformowany na 32 dah mp. ŻARY; –
  Skład jednostek art: wchodziły jednostki z okresu 1960 oraz sformowane na nowo w 1962 roku brygada artylerii.
  Do poważnych zmian w dziedzinie uzbrojenia jednostek artylerii należy zaliczyć – wprowadzenie na uzbrojenie różnego typu rakiet.
  Jesienią 1963 roku odszedł na Komendanta WKR KALISZ płk S. NIEDZIEL-SKI dowódca 156 pappanc. Obowiązki dowódcy 156 pappanc objął dotychczasowy dowódca 33 pa ppłk dypl. Zygmunt WNUK.

Z okazji XX Rocznicy LWP w dniu 12 października naszej wymienieni oficerowie Sztabu Artylerii SOW zostali odznaczeni:

• płk dypl. Wacław ANTONIUK – Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski,
• płk Mieczysław DONHOFFNER i płk Józef HALIŃSKI – Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
  Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski zostało oznaczonych szereg oficerów artylerii SOW między innymi:
• płk Zygmunt MUCHA – dca 37 pa
• płk Jan SZYSZKOWSKI – dca 91 pappanc
• płk Seweryn NIEDZ1ELSKI – dca 156 pappanc
• płk Stanisław WOJTOWICZ – dca 31 BAA
• ppłk Zygmunt WNUK – dca 33 pa

Na wyższy stopień oficerski z Sztabu Artylerii SOW zostali mianowani:

• mjr dypl. Jan BIEN1EK
• mjr Tadeusz KORCZYC
• kpt dypl. Władysław BUTKIEWICZ
• kpt. Marian DUBAS

Podsumowując dorobek XX lecia artylerii Śląskiego OW należy stwierdzić, że w ciągu tego okresu czasu przeszła ona wspaniałą drogę swego rozwoju i jest jednym z rodzajów wojsk gdzie postęp i technika wojskowa ma swoje najpełniejsze odzwierciedlenie. Artyleria Śląskiego Okręgu Wojskowego wraz z całą artylerią Wojska Polskiego urosła do broni najbardziej nowoczesnej. Od lekkich dział typu „półkowuszek” i 45 mm armat, konnych środków ciągu – do najbardziej nowoczesnego sprzętu przeciwpancernego, pocisków kierowanych, nowoczesnych środków ciągu i różnego typu rakiet. Ten nowoczesny sprzęt i uzbrojenie stanowi jedną z podstaw siły i gotowości bojowej artylerii Śląskiego Okręgu Wojskowego.

Sprzęt artyleryjski będący na uzbrojeniu naszych jednostek artylerii nie ustępuje sprzętowi armii zachodnich, wręcz przeciwnie, często go przewyższa. Na uzbrojeniu artylerii znajdują się również udoskonalone, słynne z czasów ostatniej wojny radzieckie „Katiusze”. Obok specjalnej artylerii do zwalczania czołgów, mamy na uzbrojeniu działa bezodrzutowe i granatniki przeciwpancerne, których pociski kumulacyjne są bardzo skutecznym środkiem zwalczania czołgów. Jednostki artylerii są wyposażone w sprzęt noktowizyjny o różnym przeznaczeniu, sprzęt radiolokacyjny oraz aparaturę telefonii i telegrafii wielokrotnej. W coraz szerszym zakresie wprowadza się urządzenia radioliniowe, które zastępują linie przewodowe.

W ciągu 20 lat artyleria śląskiego Okręgu Wojskowego przechodziła wiele zmian organizacyjnych, zmiany te były odbiciem zmian organizacyjnych dokonywanych w ludowym Wojsku Polskim, Pierwszy okres zmian obejmuje lata 1945 – 1949. Był to okres dalszego formowania się i krzepnięciem młodej władzy ludowej. Dokonywane w tym okresie zmiany organizacyjne ogólnie sprowadzić można do poważnej redukcji stanu liczebnego jednostek artylerii oraz zmian niektórych rodzajów sprzętu artyleryjskiego.

Lata 1949 – 1955 są nowym etapem rozwoju artylerii Śląskiego Okręgu Wojskowego. Szczytowym punktem zmian organizacyjnych w tym okresie był rok 1952, kiedy stan osobowy wojska znacznie wzrósł, poważnie wzrosła w wojskach lądowych liczba dział a tym samym jednostek artylerii. O ile w 1948 r. w skład artylerii Okręgu wchodziło około 8 pułków artylerii różnego kalibru i moździerzy oraz sześć samodzielnych dywizjonów artylerii różnego sprzętu i przeznaczenia – to w 1954 r. w skład artylerii Okręgu wchodziło 29 pułków artylerii i moździerzy oraz 10 samodzielnych dywizjonów posiadających na swym uzbrojeniu sprzęt artyleryjski różnego przeznaczenia. Jest to 3,5 krotny wzrost w stosunku do roku 1948.

Zmiany organizacyjne dokonane w latach 1956 – 1962 oraz redukcja Sił Zbrojnych poważnie zmniejszył stan ilościowy artylerii Śląskiego Okręgu Wojskowego, jednak ze względu na wprowadzenie, na uzbrojenie jednostek nowego sprzętu – szczególnie sprzętu rakietowego siła ognia artylerii niewspółmiernie wzrosła.

Do poważnych osiągnięć należy zaliczyć wzrost poziomu wyszkolenia kadry oficerskiej i podoficerskiej artylerii. Rozwój kadry artyleryjskiej odbywał się w warunkach trudnych. Towarzyszyły mu częste zmiany sytuacji międzynarodowej, wzrost napięcia w stosunkach między obozem socjalistycznym i blokiem państw imperialistycznych, Konieczność wprowadzenia w pierwszych latach po wojnie walki orężnej z reakcyjnym podziemiem nie stwarzała warunków do systematycznej pracy szkoleniowo-wychowawczej i organizacyjnej. Mimo to młoda kadra dowódcza artylerzystów Śląskiego Okręg Wojskowego potrafiła nieustannie unowocześniać poziom wyszkolenia oddziałów i pododdziałów artylerii, przystosowując go do coraz bardziej nowych wymagań wiedzy wojskowej.

Kadra oficerska i podoficerska w ciągu 20 lecia w pełni korzystała z szeroko rozbudowanej sieci szkół oficerskich i podoficerskich oraz akademii wojskowych, W chwili obecnej artyleria Śląskiego Okręgu Wojskowego w swoim składzie posiada wysoko wykwalifikowaną kadrę oficerską, której około 90% stanowią wychowankowie ludowego Wojska Polskiego, O wzroście poziomu wykształcenia kadry mogą świadczyć chociażby następujące dane: o ile w roku 1957 uzupełnienia średniego wykształcenia wymagało 470 oficerów artylerzystów – to w roku bieżącym ilość ta zmalała do 20 oficerów, z których większość uczęszcza do wieczorowych szkół średnich.

Zagadnienia rozwoju myśli i techniki wojskowej, organizacji i doskonalenia naszych Sił Zbrojnych oraz poszczególnych ich ogniw organizacyjnych znajdują się ciągle w centrum uwagi Szefostwa Artylerii ŚOW i podległych sztabów. Fakt ten jest jedną z gwarancji dalszego rozwoju i umocnienia sił i gotowości bojowej jednostek artylerii a tym samym sił ludowego Wojska Polskiego. W omawianym okresie czasu artyleria naszego Okręgu podobnie jak całe wojsko i społeczeństwo, ulegała nieustannym przemianom, przy czym następowały one w różnych dziedzinach, nie tylko na odcinku wzrostu techniki. Olbrzymi wpływ na aktywność żołnierzy miało utworzenie w jednostkach kół młodzieży wojskowej. Na dzień dzisiejszy organizacje młodzieżowe w jednostkach artylerii ŚOW mają poważne osiągnięcia w pracy. Obejmują one swoją działalnością te dziedziny, których dowódcy i regulaminy nie są w stanie w pełni unormować i zabezpieczyć. Praca KMW przyczyniła się do podniesienia poziomu życia kulturalno – oświatowego w jednostkach artylerii. Działalność KMW kształtuje poglądy polityczne żołnierzy, wpływa na polepszenie dyscypliny i wyszkolenia. Członkowie KMW są inicjatorami wielu akcji społecznych, szczególnie uwidacznia się to w okresie obchodów XX lecia Wojska Polskiego i Polski Ludowej. KMW w swej działalności nawiązuje do tego co było najcenniejsze i najlepsze w historii macierzystych jednostek i narodów.

W jednostkach artylerii mamy około 1.400 przodujących żołnierzy. Wśród nich są oficerowie dowódcy pododdziałów, którzy przodują kilka lat z rzędu pod względem wyszkolenia indywidualnego, a dowodzone przez nich pododdziały uzyskują systematycznie wyniki dobre i bardzo dobre. Do takich dowódców należą:

• kpt. GOSTYŃSKI Jan – dca bat.dowodz.31 BAA ,
• kpt.DOROSZ Tadeusz – dca bat. rozp. dźwięk,
• por. Tadeusz WINIARCZYK – dca plut. jedn. wojsk. 2937
• por. Roman GŁUSZAK – dca plut. jedn. wojsk. 2937
• por. Czesław ZIELIŃSKI – dca plut. jedn. wojsk. 2975
• kpt. Jerzy JASKÓLSKI – dca bat. jedn. wojsk. 1366
• kpt. Stefan CIECHOWICZ – dca bat. jedn. wojsk. 2903
• kpt. Henryk CZERNIAWSKI – dca bat. 115 dah
• kpt. Kazimierz GARDZIOŁA – dca bat. 156 pappanc
• por. Marian WANIEK – dca plut. 156 pappanc
• kpt. Władysław ROMANOWICZ – dca bat. szkolnej 22pa
• kpt. Tadeusz ZAŃKO – dca plut. szkolnego 22pa –
• por. Stanisław KONPELSKI – dca plut. 12 dar
• kpt. Władysław WALCZAK – dca bat. moźdz. 11pz
• kpt. Czesław GNYSZ – dca bat. moźdz. 12pz
• kpt. Henryk GMITRZAK – dca bat. moźdz. 17pz
• kpt. Władysław SALAMON – dca bat. 10 dar
• kpt. Ryszard KALETA – dca plutonu 10 dar
• kpt. Edmund LISOWSKI – dca bat. 91 pappanc
• por. Jan GRABEK – dca plutonu 91 pappanc.